Alle kleuren van de Regenboog

De wereld staat op zijn kop. “Schild en Vriend” was een leuze uit onze geschiedenislessen, en je denkt “Gulden Sporen Slag”. Maar vandaag is er veel slag, en weinig gulden. Ik ga niet schrijven over Dries Van Langenhove. Dat kereltje krijgt al genoeg media aandacht. Zwijg hem stil.

Je leert zo veel meer van mensen zelf, door met hen op te trekken en hun levensverhaal te kennen. Een “vet wijf” blijkt dan een toffe vriendin te zijn die je altijd aan het lachen brengt. Een lekkere pitta vind je alleen maar bij de Pitta Melita hier in onze stad. Vriendelijke "gekleurde" mensen achter de toog, die je aanspreken in het Vlaams, soms zelfs met een tikkeltje Zottegems. Een homo blijkt dan je soulmate te worden die samen met jou de wereld verkent en je nieuwsgierigheid wekt voor politiek en kunst. Een transgender is dan een gyneacologe die op de radio tijdens een interview je aandacht urenlang vasthoudt door haar zachte stem en oh zo wijze woorden. En later die dag krijg je een berichtje van je dochter die op de bus 3 kei-mooie negerinnetjes had ontmoet die haar hadden aangesproken over de toffe lange broek die ze droeg, en plots zijn voor haar kleurlingen geen negers meer maar 3 mooie toffe meisjes die haar dag hebben gemaakt. Alles is zo relatief. Ik krijg er geen mening over uitgesproken, over die hetze rond Dries. Behalve dan dat het angstwekkend is dat jonge mensen die onze toekomst zijn nu al met zo’n bekrompen hoofden rondlopen, en dan nog aan een Unief studeren. Neen, kennis heeft niets te maken met menselijke waarden. Zelfs het woord “beschaving” verliest hier alle kleur, tenzij het schaamrood dat me naar de wangen stijgt, want waar zijn we allemaal toch mee bezig. Al dat opdelen in groepen en daar dan labels aan hangen. Er zijn boosaardige mensen en er zijn liefdevolle mensen. Niet alle vluchtelingen zijn slachtoffer, niet alle blanken zijn brave Vlamingen, niet alle kleurlingen zijn terroristen, in tegendeel zelfs. Er is goed en er is kwaad. Maak daar je keuze, en weet dat je in beide kampen alle kleuren zal tegenkomen, zelfs de regenboogkleuren !

©Marijke Coppens

Aangespoelde jongen...

Khaled Hosseini eert aangespoelde Koerdische jongen Alan Kurdi in nieuw boek, hoorde ik gisteren op Radio 1. Ik zette de radio onmiddellijk uit. Ik wou het niet horen. Al die berichten over vluchtelingen, ellende, dood. Neen, ik wou blijven lachen die dag.

Maar het lukte niet. Die foto, het beeld, stond alweer scherp in mijn hoofd. Dat maakte mij kwaad. Alleen wist ik niet goed op wie ik kwaad was. Op mezelf ? Hoe kon ik de radio uitzetten wanneer er werd verteld over een jongetje dat geen kans kreeg om te leven. Duizenden stemmen schreeuwden alweer in mijn hoofd : Onrecht ! Helpen ! Redden ! Wat zouden de mensen niet van me denken, dat ik mijn oren wou sluiten voor dat aangrijpende verhaal. Iedereen oordeelt, steekt de vuist omhoog naar landen die geen vluchtelingen willen opvangen, naar de erbarmelijke opvangkampen waar zo’n vluchtelingen soms terecht komen.

Maar wie veroordeelt de oorzaak van het vluchten, vraag ik me telkens af. Zoveel opgestoken vingers naar de landen die hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. Maar zo weinig oordeel over de moordenaars die de mensen doén vluchten, over de falende besturen in die landen die hun inwoners doén vluchten naar betere jobs en onderwijs in onze streek.

Het is een simpele veronderstelling die ik maak vanuit mijn comfortabele stoel in mijn knusse (t)huis. Ik heb toch even gegoogled met die vraag : “aanpak oorzaak vluchtelingen”. Ze zijn er wel degelijk mee bezig ! Er worden maatregelen getroffen door de Europese commissie, en goede afspraken gemaakt. Vat die smerige mensensmokkelaars toch bij de lurven, denk ik. Want dat zijn de moordenaars die teren op het geld van de vluchtelingen. Maak de inwoners sterker zodat ze zich kunnen verdedigen tegen de vijand die hen verjaagt. Maar help vooral met de uitbouw van een degelijk onderwijs in de landen van oorsprong. Help die mensen opleiden zodat ze zichzelf kunnen vooruit helpen, en niet afhangen van onze hulp. Die vader hielp zijn gezin vast liever in zijn eigen land.

De radio omroepster beschreef de foto nog eens over dat zielige lichaampje op het strand. Alsof dat nodig was... Het is een iconisch beeld, vertelde de interviewster. Net als de foto van het meisje dat naakt wegrende na het droppen van de kernbom in Hiroshima. Je hoeft het maar te noemen en iedereen ziet dat beeld voor zich. Foto’s waarop je één mens(je) ziet staan, blijven immers hangen, raken veel dieper dan beelden van een hele groep mensen. Op de laatste vervagen de gezichten immers in de meerderheid aan personen. Maar toon één mens en je ziét de mens, je voelt het levensverhaal achter die ene persoon.

Tenslotte werd de link gelegd met kunst. Hoe kunstenaars zo’n enge gebeurtenissen aangrijpen om er een werk rond te maken en met dat werk mensen alert houden of maken. Dat was mooi gezegd, vond ik. En zo was ik opgelucht dat ik de radio toch weer had aangezet. Tenslotte kreeg ik toch een mooier beeld van de mens. Waar het begon met de dood van een kind, eindigde het met de creativiteit en de goedheid van de  mens. Laten we elkaar alert houden en oproepen tot menslievendheid. Ik had iets bijgeleerd...

En de schrijver van het boek, Khaled Hosseini, had al heel veel geld verdiend met zijn boeken. Maar - er is altijd een “maar” - die had hij wel aangewend voor fondsen die besteed worden aan liefdadigheid. Daar word ik dan jaloers van. Ik wil ook beroemd zijn en veel geld verdienen en dat geld uitgeven aan liefdadigheid. Zodat mensen later – als ik dood ben en een grafsteen krijg waar mijn fans komen treuren om mijn dood – zullen zeggen dat ik een gouden hart had en dat goud heb uitgedeeld. Velen zijn geroepen, weinig uitverkoren... Ik zal hier maar verder schrijven, voor mezelf. En straks, als er aan de deur wordt gebeld, een paar euro’s schenken aan de brave loebas die geld komt vragen voor de derde wereld landen.

©Marijke Coppens